Goed nieuws voor tuin- en natuurliefhebbers! Volgens onderzoek kunnen we in Nederland in de toekomst mogelijk vier winterhardheidszones opschuiven. Dit betekent dat we minder rekening hoeven te houden met strenge vorst. Deze bevindingen komen voort uit het onderzoek genaamd CSI Trees, dat zich richt op het stadsbomenassortiment van de toekomst.
Een recente studie in tachtig grote steden wereldwijd heeft aangetoond dat 70% van de huidige stadsbomen binnen dertig jaar niet meer geschikt zal zijn. Deze bomen kwijnen weg, worden vatbaarder voor ziekten en plagen, of sterven versneld af. Bovendien leveren verzwakte bomen beperkte ecosysteemdiensten, zoals waterretentie, fijnstofafvang en temperatuurregulatie.
Om ons aan te passen aan de veranderende omstandigheden, hebben we twee opties: vasthouden aan het huidige assortiment dat steeds minder geschikt wordt voor stedelijke omgevingen, of meegaan met de veranderingen en ons boomassortiment aanpassen. CSI Trees kiest voor de laatstgenoemde strategie.
Om nieuwe boomsoorten te vinden die geschikt zijn voor het toekomstige stedelijke klimaat, ontwikkelt CSI Trees een zoekprofiel. Dit profiel beschrijft bondig de belangrijkste factoren waarmee rekening moet worden gehouden, waaronder winterhardheid.
Winterhardheid geeft aan hoeveel kou een plant kan verdragen. Het vertegenwoordigt de minimale temperatuur waarbij een plant kan overleven en bepaalt de verspreiding van een soort in natuurlijke ecosystemen. Het USDA-systeem wordt wereldwijd erkend als het meest betrouwbare systeem om winterhardheid weer te geven.
Voor de berekening van de Nederlandse winterhardheidszones tot 2085 zijn er gegevens gebruikt van ruim 25.000 Europese weerstations. Met behulp van de USDA-definities zijn deze gegevens verdeeld in 26 zones. Daarnaast wordt er gewerkt aan het berekenen van hittestress en dampdruktekorten.
Belangrijk om op te merken is dat klimaatverandering winters onvoorspelbaarder maakt. Hoewel de nieuwe winterhardheidszonekaarten nuttige richtlijnen bieden, zijn er nog steeds andere factoren die van invloed zijn op de overlevingskans van een plant, zoals genetica, vorstperiode en windrichting.
Om professionals in de groene sector te helpen bij het kiezen van geschikte boomkwekerijgewassen, wordt er momenteel een E-tool ontwikkeld. Met deze tool kunnen hoveniers, boomkwekers en groenbeheerders een lijst krijgen van boomsoorten die relatief veilig, minder veilig of af te raden zijn op basis van de update van de Europese winterhardheidszones.
CSI Trees is een tweejarige voorstudie die tot doel heeft klimaatadaptieve bomen voor straten, lanen en parken te identificeren en te introduceren.
Dit onderzoek wordt gefinancierd door het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat (Topsector) en medegefinancierd door verschillende Nederlandse bedrijven en gemeenten.